Ҫапла ӗнентерет информаци агентствисенчен пӗри Комсомольскинчи 1-мӗш вӑтам шкулта пулса иртнӗ пӑтӑрмах пирки. Ку шӑв-шав пирки эпир пӗлтернӗччӗ. Аса илтеретпӗр, пуҫламӑш классене вӗрентекен ҫамрӑк педагог 2012–2014-мӗш ҫулсенче ачасемпе хӑйне кӑра тытнӑ иккен. Пӗррехинче вӑл урокра шавласа ларакан ачан тутине скотчпа ҫыпӑҫтарса хунӑ. Тепрехинче мӗнпур класа ура ҫине тӑратса урок ирттернӗ имӗш. Урок пӗлмесен ачасен ҫамки ҫине хӗрлӗ чернилпа «2» тесе ҫырса хуни те вӗрентекеншӗн йӑлана кӗнӗ япала пулнӑ иккен.
Кӑҫалхи ҫу уйӑхӗнче кӑра педагог шкултан каяссине пӗлтернӗ иккен, кӑштахран кун пирки заявлени те ҫырса панӑ, анчах вӑхӑт иртсен шухӑшне улӑштарнӑ. Ҫак хыпара илтнӗ хыҫҫӑн ашшӗ-амӑшӗ прокуратурӑна ҫитнӗ, хӑйсен тӗпренчӗкӗсене хаяр вӗрентекентен хӳтӗлеме ыйтнӑ.
Пушар хыҫҫӑн шыв кирлӗ мар теҫҫӗ те, Каҫал тӑрӑхӗнче пулса иртнӗ пӑтӑрмахшӑн вырӑнти тӳре-шара та, Вӗренӳ министерствинче тӑрӑшакансем те пӑшӑрханнине пӗлтернӗ. Чӑвашсен «Пӗр ӗне пӗтӗм кӗтӗве варалать» текен каларӑш пур та, пӗр вӗрентекен республикӑри пӗтӗм педагога чыссӑрлатать тесе шухӑшлаҫҫӗ-мӗн.
Комсомольски районӗнчи 1-мӗш шкул вӗрнтекенӗ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ӑна вӗренекенсенчен ытлашши ҫирӗп ыйтнӑшӑн айӑпласшӑн.
Ведомство пӗлтернӗ тӑрӑх, 27 ҫулти хӗрарӑм 2012–2014 ҫулсенче ачасене ӳт-пӳ тата психика тӗлӗшӗнчен сиен кӳнӗ. Тӗслӗхрен, вӑл пӗр ачана пӗтӗм класс умӗнче ҫӑварне скотчпа ҫыпӑҫтарнӑ. Лешӗ дисциплинӑна пӑснӑ-мӗн. Тӑватӑ ачан ҫамки ҫине «2» паллӑ час-часах ӳкернӗ. Кусем киле панӑ ӗҫсене пурнӑҫламан-мӗн. Пӗррехинче 2-мӗш класс ачисене ҫав хӗрарӑм урок вӑхӑтӗнче тӑрса ҫыртарнӑ.
Следстви пӗлтернӗ тӑрӑх, хӗрарӑм ачасене кун пирки аслисене каласа кӑтартма чарнӑ. Лешсем хӑранипе итленӗ. Анчах аслисем кун пирки пӗлсен прокуратурӑна заявлени ҫырнӑ.
Раҫҫей Федерацийӗнчи миграци службин Комсомольски районӗнчи уйрӑмӗ кӑҫалхи кӑрлач-ҫурла уйӑхӗсенче ют ҫӗршывӑн 115 гражданинне шута илнӗ, пӗлтӗр вӗсем 183-ӗн пулнӑ. Вӗсенчен 9-шӗ пурӑнакан вырӑнта регистрациленнӗ, 106-шӗ — ҫитнӗ вырӑнта. Ҫынсем Украинран, Азербайджанран, Латвирен, Эрменрен, Грузирен, Кӑркӑсстанран, Молдавирен, Туркменирен, Узбекистанран, Афганистанран килсе ҫитнӗ.
Районта вӑхӑтлӑх пурӑнма 19 гражданин ирӗк илнӗ, ют ҫӗршывран килсе ҫитнӗ 20 ҫын ялан пурӑнакан вырӑнта тӗпленнӗ. Вӗсенчен 6-шӗ тӗрлӗ ҫӗрте ӗҫлет те. 2014 ҫулта 21 гражданин уйрӑм ҫынсем патӗнче тӑрӑшма патент илнӗ.
Авӑн уйӑхӗн 3–5-мӗшӗсенче Воронеж облаҫӗнчи «Воронежское» ӑратлӑх енӗпе ӗҫлекен предприятире техник-осеменаторсен Пӗтӗм Раҫҫейри конкурсӗ иртнӗ. Кун пек ӑмӑртӑва икӗ ҫулта пӗрре йӗркелеҫҫӗ. Раҫҫей шайӗнчи ӑмӑртӑва регионсенче ҫӗнтернисем пухӑнаҫҫӗ.
Чӑваш Енрен унта Комсомольски районӗнчи «Рассвет» (чӑв. Шурӑмпуҫ) ял хуҫалӑх копперативӗнчи Петр Зверев хутшӑннӑ. Ку енпе тӑрӑшакансем хушшинче арҫынсем сайра. Каҫал тӑрӑхӗнче те ҫавах. Петр Васильевич профессии ӑсталӑхӗн ӑмӑртӑвӗсенче яланах хастар. Кӑҫалхипе икӗ хутчен вӑл республикӑра ҫӗнтерсе Раҫҫей шайне ҫитме тивӗҫнӗ. Маларах ун пек шайри конкурса 2008 ҫулта хутшӑннӑ.
Хальхи ӑмӑртӑва 60 ытла регионти 80 ытла специалист хутшӑннине пӗлтерет Петр Зверев. «Малти вырӑна тухман пулин те хутшӑнни паха», — тет вӑл.
Комсомольски районӗнчи Вутлан ялӗ ял тӑрӑхӗн администрацийӗ пулӑшнипе тата хӑйсем тӑрӑшнипе кӗпер тунӑ. Вӑл тӗп урампа Чапаев урамне ҫыхӑнтарать.
Унччен ҫынсене те, выльӑх-чӗрлӗхе те пӗр урамран теприне ҫитме йывӑр пулнӑ. Кӗпер тумашкӑн пӗренесене харпӑр усламҫӑ кӳрсе килнӗ, хӑмасемпе ял тӑрӑхӗн администрацийӗ тивӗҫтернӗ. Пӑтасемпе ытти хатӗр-хӗтӗре ҫынсем килӗсенчен илсе тухнӑ.
Халӑх кӗпере 3 кунра туса пӗтернӗ.
Вӑхӑт иртнӗҫемӗн кашни ҫынах ватӑлать, юратнӑ ӗҫне хӑварса тивӗҫлӗ канӑва тухать. Ку пуриншӗн те тенӗ пекех йывӑр тапхӑр.
Ҫакна тӗпе хураҫҫӗ Комсомольски районӗнчи Ҫӗнӗ Мӑрат ялӗнчи культура ҫурчӗн ӗҫченӗсем. Кунта «Ватӑ ӑшши» клуб ӗҫлет.
Ҫак клуб темиҫе ҫул ӗҫлет. Унта ҫӳрекенсем — вырӑнти йӑла-йӗркене пӗлекенсем. Уйрӑмах Иосиф Ильин, Ольга Басникова, Лидия Борисова, Раиса Иванова, Лидия Евдокимова, Раиса Петрова, Мария Васильева хастар — ялти, районти пӗр мероприятирен те юлмаҫҫӗ.
Культура ӗҫченӗсем тата «Ватӑ ӑшши» клуб пайташӗсем йӑла-йӗркене вӗренеҫҫӗ, вырӑнти халӑх юррисене ҫырса илеҫҫӗ, асаилӳ каҫӗсене йӗркелеҫҫӗ, хӗрарӑмсен пуҫ хатӗрӗсене ӑсталаҫҫӗ.
Хӑш чухне ватӑсем Серафим аттепе те курнӑҫаҫҫӗ.
Чӑваш Республикин культура министрӗ Вадим Ефимов пултарулӑх коллективӗсем хӗрӳ ӗҫ ҫи вӑхӑтӗнче тыр-пул ӑстисем патне тухса ҫӳрес ыйтӑва тӑтӑшах ҫӗклет тесе хыпарлать «Каҫал ен» хаҫат.
Комсомольски районӗнчи агитбригадӑсем ял ӗҫченӗсемпе тӗл пулас тесе уй-хире, йӗтемсем ҫине тухса ҫӳрессине анлӑ йӗркеленӗ. Кашни ял тӑрӑхӗнчех культура ӗҫченӗсем хресчене юрӑ-ташӑпа хавхалантарасси ҫине пысӑк тимлӗх уйӑраҫҫӗ.
Кӗҫӗн Ҫӗрпӳелӗнчи информаципе культура центрӗн ӗҫченӗсем те ӗҫтешӗсенчен юлмаҫҫӗ иккен. Акӑ, иртнӗ кунсенче «Сюрбеево» хуҫалӑхӑн йӗтемӗ ҫинче тата выльӑх-чӗрлӗх ферминче ӗҫлекенсене хӑйсен пултарулӑхӗпе савӑнтарнӑ. Альбина Любимова, Галина Родионова, Лариса Дюкина тата Галина Лукиянова, Анатолий Школьников купӑсҫӑ шӑрантарнӑ чуна пырса тивекен е кулӑшла юрӑсем, шӳтсем канакан рабочисен кӑмӑлне ҫӗкленҫ. Куракансем пире алӑ ҫупса чӗререн тав тунӑ, татах та килсе ҫӳреме ыйтнӑ.
«Восход» ТМЯП тата «Слава картофелю» (чӑв. Ҫӗрулмие — чыс) агрофирма ӗҫченӗсене те пултарулӑхпа паллаштарма хатӗрленнине пӗлтереҫҫӗ.
Ҫурхи кун ҫулталӑк тӑрантарать тетпӗр те, кӗрхи кун та питӗ яваплӑ. Хальхи вӑхӑтра хуҫалӑхсенче тӗш тырӑ вырассипе ҫине тӑраҫҫӗ.
Паянхи куна илсен, Елчӗк районӗнчи хресченсем пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсене ҫурри ытла ҫулса илме ӗлкӗрнӗ. Сӑмах май каласан, ытти районпа танлаштарсан вырма лаптӑкӗ вӗсен — пуринчен пысӑкки, 20,6 пине яхӑн.
Тӗш тырӑна ҫулса илессипе ҫавӑн пекех Шӑмӑршӑ, Ҫӗмӗрле, Патӑрьел тата Комсомольски районӗсем малта пыраҫҫӗ. Вӗсем пурте вырмалли лаптӑкран 30 ытла проценчӗ ҫинчен ҫулса илме ӗлкӗрнӗ. Тӗшӗленӗ лаптӑк тӑрӑх пӑхсан та маларах асӑннӑ районсем малтисен ретӗнче. Хыҫалта хальлӗхе Улатӑр районӗ пырать. Ӗҫе вӑл 11,9 процент кӑна пурнӑҫланӑ.
Республикипе пӗтӗмӗшле илсен, тӗш тырӑна 75,8 пин гектар ҫинче тӗшӗленӗ, ку вӑл 27,3 процент тенине пӗлтерет.
Оперативлӑ кӑтартусем тӑрӑх пӑхсан, тухӑҫ гектар пуҫне вӑтамран 20,4 центнера ларать.
Комсомольски районӗнчи Асанкасси ялӗнче пурӑнакан Надежда Спиридоновна Леонтьева ҫурлан 1-мӗшӗнче 100 ҫулхи юбилейне уявланӑ. Кинемее саламламашкӑн тӳре-шара килнӗ.
Надежда Спиридоновнӑн ҫемйи пысӑк пулнӑ. Ашшӗ-амӑшӗ тӑватӑ ача ҫуратса ӳстернӗ. Надежда Спиридоновна тӑватӑ класс пӗтерсен килти хуҫалӑхра ӗҫленӗ, унтан Ульянов ячӗллӗ колхоз бригадинче вӑй хунӑ.
Вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче Надежда Спиридоновна Иваново облаҫӗнче ӗҫленӗ. Вӑл «Тӑван ҫӗршывӑн 1941-1945 ҫулсенчи Аслӑ вӑрҫинче хастар ӗҫленӗшӗн» медале тивӗҫнӗ. Вӑл — ӗҫ ветеранӗ те. Ӑна 1994 ҫулта Тутар Республикин Хисеп грамотипе те чысланӑ.
Вӑрҫӑ пӗтсен салтаксем фронтран таврӑннӑ. Надежда Спиридоновнӑн ҫемйи вара пӗр ывӑлне кӗтсе илеймен. Вӑл 1944 ҫулта пуҫ хунӑ. Вӑрҫӑ хыҫҫӑн Надежда Спиридоновна колхозра ӗҫленӗ.
Шел те, вӑл ҫемье ҫавӑрман. Унпа тантӑш каччӑсенчен чылайӑшӗ вӑрҫӑран таврӑнман. Надежда Спиридоновна вара хӑйӗнчен ҫӑмрӑкраххине качча тухман.
Ҫурлан 3-мӗшӗнче Комсомольски районӗнчи Тукай ялӗнчи этнокультура паркӗнче Чӑваш наци телекуравӗ «Эх, юррӑм, янӑра!» каларӑм ӳкернӗ. Унта «Вата ӑшши» (ҫӑлкуҫра ҫавӑн пек ҫырнӑ) клуб пайташӗсем, «Шурӑмпуҫ» халӑх фольклор ансамблӗ, «Шӑпчӑксем» ача-пӑча фольклор ансамблӗ хутшӑннӑ.
«Вата ӑшши» клубӑн хастарӗсем Ольга Басникова, Елизавета Евдокимова, Раиса Петрва, Раиса Иванова, Мария Васильева, Лидия Борисова, Иосиф Ильин чӑвашсен ӗлӗкхи юррисене тӑмрапа юрланӑ.
«Шӑпчӑксем» чӑваш юррисене шӑрантарнӑ, ташланӑ, вылянӑ. «Шурӑмпуҫ» та чӑвашсен юррисене юрланӑ.
Тукай ял тӑрӑхӗнче аслисем кӗҫӗннисене йӑла-йӗркене вӗрентме тӑрӑшаҫҫӗ.
Сӑнсем (17)
+30.3 °C